Chia sẻ kinh nghiệm chăm sóc sau sinh
Trong thời kỳ sơ sinh, do não bộ của bé chưa phát triển hoàn thiện, công năng thần kinh trung ương cũng chưa hoàn chỉnh, tổ chức não rất dễ bị mệt mỏi, nên cần sự ngủ nghỉ đầy đủ để đảm bảo cho não bộ được nghỉ ngơi, do vậy trong quá trình phát triển sinh trưởng của trẻ nhỏ việc ngủ nhiều khi còn quan trọng hơn cả việc ăn uống.
Thiếu ngủ sẽ làm rối loạn các cơ năng sinh lí của trẻ, sự điều tiết của hệ thần kinh mất đi sự linh hoạt, bé không thiết ăn uống, sức đề kháng giảm, chậm tăng cân, thường hay khóc gào, dù có đầy đủ dinh dưỡng đến đâu cũng không khắc phục được điểm đó.
Đồng thời, thóp và xương sọ của trẻ sơ sinh còn chưa hoàn toàn kín khít, hơn nữa xương đầu của bé rất mềm, do vậy trong vòng 6 tháng đầu bé còn có thể thay đổi rất nhiều về hình dạng kích thước của đầu và có thể thay đổi qua việc ngủ nghỉ khỏe mạnh.
Trạng thái ngủ ngon
Ngủ yên hô hấp nhẹ nhàng, đều đặn, tránh có ít mồ hôi, mặt giãn ra, thỉnh thoảng mỉm cười, mỗi ngày ngủ 16-18 tiếng, cha mẹ nên tạo điều kiện tốt cho con ngủ và tạo cho bé thói quen ngủ đúng.
Các nhân tố bên ngoài ảnh hưởng đến giấc ngủ
Giấc ngủ và nhiệt độ. Nhiệt độ tốt để trẻ ngủ là bao nhiêu độ? Thông thường, tốt nhất là 24-25oC, độ ẩm là khoảng 50%. Phụ huynh không nên cho bé mặc đắp quá nhiều. Nhiệt độ cao sẽ làm bé khó chịu bất an làm nhiễu loạn giấc ngủ bình thường, lí do là nhiệt độ phần đầu của trẻ thấp hơn khoảng 3oC so với thân nhiệt . Tiếp đến, không nên cho bé ngủ ở nơi có gió trực tiếp, sẽ dễ làm bé cảm lạnh.
Âm thanh ánh sáng và giấc ngủ
Đa số bé khi ngủ đã quen với tiếng nói cười hoặc tiếng đài, ti vi với âm lượng vừa phải, không quá huyên náo, ầm ỉ. Nếu thường xuyên phải ngủ trong điều kiện tạp âm quá lớn bé sẽ rất dễ khó chịu, bất an, ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ, do vậy cần thiết phải tạo cho bé một môi trường ngủ tương đối yên tĩnh nhưng không nhất thiết mọi người phải im lặng, tiếng nói chuyện bình thường không ảnh hưởng đến giấc ngủ của bé. Đồng thời, ánh sáng trong phòng không được quá mạnh, nên hơi tối, ở cửa sổ có thể kéo một lớp rèm nhẹ, có ánh sáng mà không chói mắt.
Gối và giấc ngủ:
Phần đầu của bé sơ sinh còn bị lệch nhiều, vì thế không cần đến gối đầu, có thể đặt tấm khăn dưới đầu là đủ. Sau vài tháng, cơ thể phát triển tương đối nhanh, sự phát triển phần thân và phần đầu không tương xứng với nhau nên khi ngủ cần phải có gối.
Gối ngủ tốt nhất cho bé là:
- Gối mềm nhẹ dễ cầm, vệ sinh sạch sẽ, dễ giặt không bị nấm mốc, không ô nhiễm, thích hợp với sự phát triển sinh lí của trẻ nhỏ.
- Lõi gối phải có lợi cho giấc ngủ, có thể thích hợp với mọi tư thế ngủ, bảo vệ một cách có hiệu quả sự phát triển tiểu não và đầu.
- Kích thước của gối phải phù hợp, có thể điều chỉnh được độ cao thấp, độ cao phù hợp là 3cm. Thay đổi độ cao của gối theo sự phát triển của trẻ.
- Mùa hè nên chọn gối thoáng khí tốt, khi nhiệt độ bên ngoài tương đối cao có thể hạ nhiệt độ phần đầu, tránh trời nóng làm cho bé ngủ không yên.
- Vỏ gối nên dùng loại cotton 100%, tuyệt đối không dùng vải mới hoặc sợi hóa học. Trước khi sử dụng nên dùng nước làm mềm vải để giặt, vải mới thường còn một lớp hồ dễ làm đau rát làn da mỏng manh của bé. Sợi hóa học kém thông khí, mùa hè trẻ dễ bị rôm sảy, tốt nhất không nên dùng loại này.
Sự chăm sóc giấc ngủ
Bé sơ sinh từ sáng đến tối luôn trong trạng thái ngủ, và vì bé chưa có khả năng tự khống chế và điều chỉnh tư thế ngủ nên người mẹ khi trông con ngủ phải chú ý giúp bé.
- Thường xuyên giúp bé thay đổi tư thế ngủ, nằm nghiêng bên trái hay nghiêng bên phải, nằm ngửa.
- Nên ổn định thời gian bú, hằng ngày cho bé ngủ theo giờ giấc, cố gắng giúp bé xây dựng đồng hồ sinh học khoa học.
- Cần chú ý nhiệt độ trong phòng ngủ, không nên đắp chăn quá dầy, mùa hè nóng nực, quạt và điều hòa cần phải đặt xa chỗ bé nằm, và chú ý điều chỉnh nhiệt độ của gối đầu.
- Trong phòng giữ yên tĩnh, ánh sáng nhẹ, chú ý thông gió, để trong phòng thoáng khí. Trước khi ngủ không nên cho bé ăn quá no, nếu bụng quá căng đầy bé sẽ khó ngủ.
- Nếu đêm bé không thức dậy thì không nên kiểm tra tã và cho bú nhiều lần, không nên cho rằng “đến giờ rồi”, nhất thiết phải cho bé bú, uống nước, vì nếu bạn đánh thức bé giữa giấc ngủ bé sẽ khóc quấy không yên. Nếu bé thức dậy, thay tã hoặc cho bé uống nước xong, chú ý không nên nói chuyện nhiều hoặc đùa với bé, để bé có thể ngủ lại nhanh.
Chọn tư thế ngủ ngon
- Không nên cố định một tư thế ngủ, tốt nhất là thỉnh thoảng thay đổi tư thế, lúc nằm nghiêng, khi nằm ngửa khi nằm sấp.
- Bé trong ba tháng đầu xương cốt còn yếu nên tốt nhất cho bé ngủ tư thế nằm ngửa.
- Khi bé nằm ngửa, tốt nhất không nên dùng gối, tránh nâng cao phần đầu để làm cong giữa phần đầu và phần cổ, ảnh hưởng đến hình dạng cơ thể sau này, vừa có thể gây ra khó khăn cho hô hấp. Nếu dùng gối thì nên chú ý đến độ cân đối giữa phần đầu và phần cổ.
- Bé lớn hơn một chút có thể nằm nghiêng.
- Những bé dễ bị nôn, khi thở có tạp âm trong cổ họng có thể dùng cách ngủ sấp.
Dr. Mirian Stoppard